چای رویبوس، خواص و اطلاعات دارویی

امروزه نوشیدنی های مختلف جایگاه ویژه ای در زندگی همه پیدا کرده اند، در میان این نوشیدنی ها چای یکی از پر طر فدارترین هاست. در سراسر دنیا چای  های زیادی با رنگ و طعم های مختلف وجود دارند که هر کدام به منظور خاص و خواص منحصربفردشون مورد استفاده هستند، در مقاله حاضر قصد داریم به یکی از بهترین چای ها برای بدن بپردازیم که دارای خواص بی شماری است، چای رویبوس یک نوشیدنی سلامتی عالی است:

چای رویبوس چیه؟

چایی رویبوس (Rooibos Tea) که در میان مردم به نام چای قرمز و همچنین چای بوته‌ سرخ هم معروفه با استفاده از برگ‌های یک درختچه به نام آسپالاتوس لینیرایز (Aspalathus linearis) تهیه می‌شه که در سواحل غربیِ آفریقای جنوبی رشد و زندگی می‌کنه. بر خلاف اکثر چای های موجود که از یک حانواده هستن، این چای از درخت مذکور گرفته شده و ربطی به چای سبز یا چای سیاه نداره.

چایی رویبوس در واقع یک دمنوش گیاهی قرمز رنگه که از برگهای تخمیر شده درختچه آسپالاتوس لینیریزه، بسیاری از افراد از اون به عنوان جایگزینی برای چای سبز یا سیاه استفاده می کنند. طعم دمنوش رویبوس شیرین، لطیف و خاکی است. به خاطر وجود چندین نوع آنتی اکسیدان به چای مناسب و مفیدی برای سلامتی بدن معروف شده است.

این چای هم مانند چای ترش به دو صورت سرد و گرم سرو می شه که با توجه به سلیقه و ذائقه ی فرد از نوشیدن اون به صورت سرد یا گرم لذت می برند، ویژگی های دارویی چای یا دمنوش رویبوس توسط وزارت کشاورزی ایالات متحده آمریکا تایید شده است. این سازمان بر اساس تحقیقات و انجام آزمایش های نمونه ای تایید کرده است که این چای قرمز قادره خطر ابتلا به سرطان، بیماری های قلبی و پیری زودرس رو پایین بیاره.

انواع چای رویبوس

چای قرمز رویبوس بر اساس خام یا تخمیری شدن به دو دسته تقسیم می شه:

• رویبوس سنتی یا تخمیر شده، رنگ این نوع چای قرمز مایل به قهوه ای است.
• رویبوس تخمیر نشده، به صورت خام و به رنگ سبز است.

خواص چای رویبوس

چایی رویبوس دارای خواص سلامتی زیادیه که در ادامه می تونین تعدادی از اونا رو بخونین:

چای رویبوس کافئین نداره

چای رویبوس فاقد کافئین بوده و دارای مقادیری تانن در ترکیباتشه، این ویژگی ممکنه اون را تبدیل به یک جایگزین مناسب برای قهوه بکنه. این نوشیدنی می تونه یک گزینه عالی برای زنان باردار، کودکان و کسانی که به کافئین حساس هستن، باشه. درسته که کافئین دارای یک سری مزایای سلامتیه، اما هر کسی نمی تونه کافئین رو با خیال راحت مصرف بکنه. کافئین ممکنه روی خواب تاثیر منفی داشته باشه، اضطراب رو بدتر بکنه و باعث ایجاد اثرات جسمی مانند بی حسی و تپش قلب هم بشه.

در انوع چای سیاه، چای سبز و قهوه مقادیر بالایی کافئین وجود داره. ولی چایی رویبوس این ترکیب رو نداره. پس این چای یک جایگزین مناسب برای افرادی است که کافئین برای سلامتیشون خوب نیست، یا مایلند مصرف کافئین خودشون رو پایین آورده و یا اینکه به طور کامل از مصرف اون اجتناب بکنند.

چای رویبوس سرشار از آنتی اکسیدانه

این چای دارای انواع آنتی اکسیدان در مقادیر بالاست، برخی از مهمترین آنتی اکسیدانهای موجود در این چای، کوئرستین و آسپالاتین هستند. آنتی اکسیدان ها برای سلامتی انسان موارد مهمی هستند، چون تاثیرات رادیکال های آزاد رو که به سلول های بدن آسیب می رسونند رو از بین می برند.

مطالعه ای بر روی خواص آنتی اکسیدان های این چای انجام شد و این نتیجه رو داد که می تونه وضعیت عملکرد و سلامت کبد رو بهبود ببخشه. مطالعات دیگه ای انجام شدن و همگی حاکی از این هستند که مصرف چایی رویبوس باعث افزایش سطح آنتی اکسیدان در بدن می شن. آنتی اکسیدان ها بدن رو در برابر بروز بسیاری از بیماری ها محافظت می کنند.

چای رویبوس سلامت قلب رو بهبود می بخشه

آنتی اکسیدان ها برای سلامت قلب هم می تونن مورد مهمی باشن، به همین دلیل مصرف چایی رویبوس ممکنه فوایدی برای سلامت قلبی عروقی داشته باشه. مصرف روزانه این چای سطح کلسترول خون رو کنترل می کنه. در یک مطالعه که در سال 2011 انجام شد، 40 نفر در معرض خطر بیماری های قلبی عروقی روزانه به مدت 6 هفته شش فنجان چایی رویبوس نوشیدند.

در پایان این دوره، شرکت کنندگان به میزان قابل توجهی سطح کلسترول خونشون پایین اومده و کلسترول “بد” با چگالی کم در خونشون وجود داشت، همچنین میزان کلسترول “خوب” به طور قابل توجهی در مقایسه با گروه کنترلی دیگه افزایش پیدا کرده بود. مصرف چایی رویبوس با مهار آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) ، که فشار خون رو بالا می بره، سلامت قلب رو بهبود می بخشه.

چای رویبوس دیابت رو کنترل می کنه

تحقیقات نشون می دن آنتی اکسیدان های موجود در چای رویبوس دارای توانایی کنترل دیابت هم هستند، مصرف این چای به افراد دیابتی کمک می کنه تا سطح قند خون خودشون رو کنترل بکنند و به این وسیله خطر عوارض این بیماری رو تا حد زیادی کاهش بدن. آسپالاتین موجود در ترکیبات این چای به افراد دیابتی کمک می کنه تا خطر التهاب عروقی و تصلب شرایین رو کمتر بکنند، موارد گفته شده دو عاملی هستند که در بروز مشکلات قلبی نقش مهمی ایفا می کنند.

طبق گزارشات انجمن قلب آمریکا (AHA) ، افرادی که مبتلا به دیابت هستند، دو تا چهار برابر بیشتر از افرادی که دیابت ندارند، در اثر بیماری های قلبی می میرند. پژوهش های زیادی نشون می دن که ترکیب آسپالاتین موجود در این چای به سرکوب التهاب عروقی ناشی از سطح بالای قند خون کمک کرده و مانع از بیماری های قلبی می شه.

چای رویبوس به لاغری و کاهش وزن کمک می کنه

چای قرمز رویبوس یکی از نوشیدنی هایی است که فاقد کالریه، بنابراین گزینه خوبی برای مصرف کسانی است که سعی در کاهش وزن یا حفظ تناسب وزنشون دارن. با توجه به نتایج مطالعه ای که در سال 2014 انجام شد، چایی رویبوس با افزایش سطح لپتین به مدیریت و کنترل وزن کمک می کنه.

لپتین هورمونی است که به تنظیم مصرف غذا کمک می کنند و سیگنال هایی رو هنگام سیری به بدن ارسال می کنه که تغذیه کافی و مورد نیاز بدن رو دریافت کرده است، این چای همچنین از تشکیل سلول های جدید چربی جلوگیری کرده و متابولیسم سریع چربی رو تحریک و بالا می بره.

چای رویبوس چین و چروک صورت رو از بین می بره

بر اساس برخی تحقیقات انجام شده روی خواص این چای بر پوست، مشخص شد اگر شخصی چایی رویبوس رو به صورت موضعی استفاده کرده و روی پوست بذاره، چین و چروک های پوستش کمتر شده و ظاهر پوستش بهبود پیدا می کنه. مطالعه ای در سال 2010 انجام شد و طی اون مخلوط های آرایشی ساخته شده از عصاره های گیاهی رو در یک ژل پایه مقایسه کرد.

در این ژل عصاره های گیاه جینکو، سویا و مخلوطی از چای رویبوس وجود داشت، در نهایت محققان دریافتند كه مخلوط چای  رویبوس در كاهش چین و چروك موثرتر از بقیه عمل کرده است، این در حالی است كه جینكو برای مرطوب كردن و حفظ رطوبت پوست بهترین گزینه بود.

چای رویبوس خطر ابتلا به سرطان رو کاهش می ده

مطالعات آزمایشگاهی نشون می دن که آنتی اکسیدان های کورستین و لوتئولین که در چایی رویبوس وجود دارند، می تونن سلول های سرطانی رو از بین برده و از رشد تومور جلوگیری بکنند، با این حال، مقدار کوئرستین و لوتئولین در یک فنجان چای بسیار ناچیزه که با مصرف منظم می تونین از خواص اون بهره مند بشین.

کاربردهای مختلف چای رویبوس

برگ های گیاه رویبوس رو بعد از چیدن و عملیات تخمیر به صورت خشک شده در میارن و برای تهیه چای از اون استفاده می کنند. این برگ ها به دو صورت استفاده می شن، تازه و یا تخمیر نشده که همون برگ های سبز چایی است و به صورت قهوه ای رنگ و تخمیر شده که بعد از فرآیند تخمیر رنگ اون تغییر پیدا می کنه.

طرز تهیه و دم کردن چای رویبوس

برای تهیه و دم کردن این چای می تونین بعد از به جوش اومدن آب برای هر نفر یک قاشق چای خوری چای خشک رو در قوری ریخته و بعد از اینکه 5 تا 10 دقیقه دم کشید اون رو میل کنین. توجه داشته باشین که چایی رویبوس رو به صورت رقیق میل کنین تا طعم و مزه ی بهتری دریافت بکنین.

همچنین اگه از تی بگ استفاده می کنین، می تونین بعد از اینکه یک لیوان رو پر از آب جوش کردین یک تی بگ داخل اون گذاشته و بذارین چند دقیقه رنگ بده، بعد نوش جان بفرمایین. یا به این صورت که یک تی بگ رو به همراه دو لیوان آب جوش در یک قوری ریخته و مدت ۱۵ دقیقه صبر کنید تا چای شما به اصطلاح دم بیاد.

اگر دوس دارین این چایی رو سرد مصرف کنین می تونین بعد از اینکه چای کاملا دم کشید بذارین سرد بشه و با عسل یا مقداری شکر شیرین کرده و بنوشین. در روشی دیگه می تونین اون رو در یخچال گذاشته و با آبلیمو و مقداری شکر مصرف کنین، البته می تونین به جای گذاشتن در یخچال مقداری یخ بهش اضافح کرده و اون رو سرد بنوشین.

اطلاعات و ترکیبات دارویی چای رویبوس

چای قرمز رویبوس هیچ اسید اگزالیکی نداره به همین دلیل برای افرادی که کلیه شون مستعد سنگ سازی است و همچنین کسانی که سنگ کلیه دارن مناسبه. این چای حاوی مواد معدنی مورد نیاز بدن از جمله آهن، مس، کلسیم، پتاسیم، زینک، منیزیم و آلفا هیدروکسی اسید است.

در نهایت، این چای غنی از انواع آنتی اکسیدان های قوی مانند آسپالاتین (Aspalathin) و نوتوفاگین (Nothofagin) و همچنین ترکیبات فنلی بسیار قوی است. گیاه شناسان و کارشناسان حوزه سلامت و گیاهان دارویی می گن این گیاه حاوی مواد مغذی کمیاب و نادری مانند کورستین و بیوفلاوونویدها است که به گردش بهتر خون کمک کرده و بدن رو از خونریزی در امان نگه می داره.

بخش های مورد استفاده ی چای رویبوس

تنها قسمت مورد استفاده از گیاه این درخت همان برگ های سبز رنگه گیاهه که یا به صورت تازه و یا به صورت تخمیری و خشک شده مورد استفاده قرار می گیرند.

کاربرد چای رویبوس در طب سنتی

در طب سنتی می گن که طبع چای رویبوس گرم است و برای افراد سرد مزاج یک نوشیدنی بسیار مناسب می تونه باشه. علاوه بر این، مدافعان رویبوس ادعا می کنند که آنتی اکسیدان های موجود دراون می تونه از بروز سرطان، بیماری های قلبی و سکته پیشگیری بکنند.

این چای همچنین سرشار از پلی‌فنول‌ هاست و برای پایین آوردن فشارخون مفید عمل می کنه، می تونه سلامت استخوان‌ها رو بهبود بده و برای سلامت قلب، کنترل دیابت و پیشگیری از سنگ کلیه تاثیرات زیادی داشته باشه.

مضرات استفاده ی بیش از حد چای رویبوس

در حالت عادی مصرف چایی رویبوس ایمن بوده و مصرف اون در دوزهای توصیه شده مشکلی ایجاد نمی کنه، اما در مصرف بیش از حد اون علایمی مانند افزایش آنزیم های کبد، افزایش هورمون استروژن زنانه، اختلال با داروهای شیمی درمانی، تنگی نفس گزارش شده است.

همچنین این چای رو افرادی که مبتلا به حساسیت هستند، نوزادان، زنان باردار و شیرده باید زیر نظر پزشک مصرف کرده و یا با احتیاط کامل از اون استفاده بکنند.

نکات کلیدی و مهم درباره ی چای رویبوس

• رویبوس تازه می تونه سمی باشه.
• افراد مبتلا به سرطان پستان نباید از این چای استفاده بکنند.
• مزایای سلامتی رویبوس از پای سیاه و پای سبز بیشتره.
• این چای رو می تونین بلافاصله بعد از غذا هم میل کنین چون جلوی جذب آهن رو نمی گیره.