خواص گوناگون زعفران

زعفران ادویه ای گرون قیمت در دنیاس که همه از خواص و ویژگی های کاربردی اون خبر دارن، این ادویه و دمنوش مشهور و محبوب ایرانیاس، از قدیم در خوراک و نوشیدنی های مردم وجود داشته و هنوز هم به عنوان یه طعم دهنده طرفداران زیادی داره، در این نوشته میخوام توضیحی از زعفران، خواص گوناگون زعفران و استفاده های مختلف و کاربردی اون بنویسم؛

تعریف زعفران

زعفران گیاهی علفی از تیره ی زنبقیان، خانواده ی سوسنیان و گروه مصرفی رنگ و طعم دهنده ها و ضد التهاباس، این گیاه تا ارتفاع 30-25 سانتی متری رشد می کنه، دارای پیاز یا غده ی مدوره که توسط غلافی فیبری و چند شاخه احاطه شده و در شرایط مناسب آب و هوایی می تونه چندین گل بده.

برگ های روغنی شکل و افراشته داره و بر روی حاشیه مژه دار هستن، گلهاش بزرگ شبیه سوسنه که معمولا در پاییز شکوفا میشن، زعفران کلاله ی قرمز و نارنجی رنگ گله که به صورت دستی از گل جدا و جمع آوری میشه.

اسم علمی اون Crocus Sativus، انگلیسیش Saffron و در زبان فارسی بهش زعفران می گن، البته در فارسی باستان به زرپران مشهور بود ولی معرب شد و الان بصورت زعفران به کار برده می شه.

• 

تاریخچه ی کلی زعفران

می گن زعفران در قرن دهم قبل از میلاد در دربنا و اصفهان کشت می شده، از خاصیت رنگرزی اون در فرش بافی و هم چنین بافتن کفن برای مردگان استفاده می کردن، پارسیان باستان از زعفران در مراسمات آیینی خود، بعنوان رنگ زرد درخشان و هم چنین از عطر و رایحه ی اون سود می بردن.

در جنگ های آسیایی اسکندر و همراهانش از زعفران استفاده کردن، اون رو به چای هاشون اضافه کرده و با برنج زعفران می خوردن، حتی اشاره شده که همانند کوروش بزرگ در مخلوطی از آب و زعفران استحمام می کرد، چون معتقد بود زعفران زخم های زیادی رو بهبود می ده، بطوریکه به زیردستان و سربازان خودش هم توصیه کرد که با زعفران حموم کنن.

سربازان یونانی که با خواص زعفران آشنا شده بودن پس از بازگشت به مقدونیه با خود زعفران برده و استحمام با اون رو ادامه دادن، به این ترتیب زعفران از ایران به یونان برده شد و گسترش یافت. پس از سقوط امپراطوری روم، کشت زعفران در اروپا به شدت کاهش یافت.

برای چندین قرن پس از اون زعفران در سراسر اروپا نادر یا غیر قابل استفاده بود، این اتفاق تا زمان گسترش تمدن موری در جزیره ی ایبری و بخشهایی از فرانسه و ایتالیا ادامه داشت، گفتن که مورس بعد از نبرد تورها دوباره زعفران رو در اندلس، کاستیل، لامانچا و والنسیا کاشت و باعث رونق دوباره ی اون شد.

تاریخچه زعفران در ایران

همونطور که در بالا گفتم معروفه که زعفران بومی ایران و شهرهای دربنا و اصفهانه، از ایران برده شد و در سرتاسر اروپا گسترش یافت، زعفران از دیرباز تو ایران ارزش و احترام زیادی داشت، نمازگزاران و موبدان پارسی از زعفران برای تزئینات خاص مراسم مذهبی و رنگ کردن وسایل و کشیدن طرح های مخصوص مراسم استفاده می کردن.

از زعفران برای رنگ کردن نخ ها و کامواهای فرش بافی و همچنین دوختن کفن ها سود می بردن، امروزه زعفران به عنوان ادویه ای برای طعم دهندگی به غذا و هم چنین در صنعت آرایشی بهداشتی و رنگسازی هم کاربرد داره. انتشار جغرافیایی زعفران در ایران شامل استان خراسان (قائنات، بیرجند، گناباد)، یزد، کرمان، گیلان و مازندرانه، البته در سالهای اخیر زعفران در کرج و قم هم کشت شده است.

انواع مختلف زعفران

 زعفران رو در کل میشه به چهار نوع دسته بندی کرد، البته بر طبق روشهای چیدن و بسته بندیش گاهی سه نوع یا پنج نوع هم دسته بندی میشه ولی در حالت کلی همین چهار نوعه البته باید به یاد داشته باشیم این طبقه بندی ها هیچ تاثیری روی خواص گوناگون زعفران نداره:

1. زعفران نگین: از نظر حجم و میزان خامه با زعفران پوشالی تقریبا یکی هستن ولی از لحاظ ضخامت قوی تر از پوشالیه، دارای قدرت رنگ و عطر بسیار بالا و زیبایی بی نظیری داره.
2. زعفران سرگل: شامل کلاله های خالص و بدون خامه س، یعنی قسمتهای سفید و رنگی دیگه رو برش داده و جدا می کنن، به این ترتیب فقط قسمتهای قرمز رنگ باقی مونده و تمیز و خالصه.
3. زعفران پوشالی: شامل رشته هاییه که با ۳-۲ میلی متر خامه همراهه.
4. زعفران دسته: شامل تمام رشته یا فیلامنت زعفرانه، در واقع شامل کلاله های همراه با خامه س.

بیاین با هم در مورد خواص گوناگون زعفران بخوانیم:

فواید یا خواص زعفران

زعفران ادویه ای سرشار از آنتی اکسیدانه.

ادعا میشه که خواص گوناگون زعفران مربوط به میزان بالای آنتی اکسیدانهای خاص اونه. آنتی اکسیدانهای فعال زعفران شامل کروسین، پیکروکروسین و صفراناله، البته زعفران ترکیبات دیگری مانند کائمپرفرول و کروستین رو هم داره ولی مهمترینش همون سه تای اوله.

این آنتی اکسیدان ها به مبارزه با استرس اکسیداتیو و رادیکال های آزاد در بدن کمک می کنن، از آنجا که استرس اکسیداتیو و رادیکالهای آزاد در ایجاد بسیاری از شرایط سلامتی از جمله سرطان و بیماری های قلبی نقش دارن، آنتی اکسیدان هایی از جمله اینها ممکنه به محافظت از سلامت فرد کمک کنن.

زعفران از اختلالات سیستم عصبی جلوگیری می کنه.

مطالعه ای در ژورنال آنتی اکسیدانها نشون داد که زعفران به دلیل داشتن خواص تقویت کننده ی حافظه، همچنین اثرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی، به لحاظ نظری میتونه با علایم آلزایمر مبارزه کنه.

زعفران موجب تقویت روحیه میشه.

زعفران بخاطر وجود ترکیبات خاص ممکنه به بهبود خلق و خو کمک کنه و در درمان افسردگی نقش داشته باشه، عصاره ی زعفران بدون اینکه سطح سایر هورمون های دیگه رو تغییر بده، باعث افزایش سطح دوپامین در مغز می شه، دوپامین در تقویت مغز و به تبعش روحیه تاثیر مثبت داره.

زعفران ممکنه دارای خواص ضد سرطانی باشه.

زعفران سرشار از آنتی اکسیدان هاییه که به خنثی کردن اثر رادیکالهای آزاد مضر کمک می کنن. آسیب رادیکال آزاد منجر به بیماریهای مزمنی مانند سرطان میشه، در مطالعات انجام شده بر روی زعفران و ترکیبات اون نشان داده شده که سلولهای سرطانی روده بزرگ را بطور انتخابی کشته یا رشد آنها را سرکوب می کنه، در حالی که سلولهای طبیعی رو بی ضرر می ذاره، این اثر همچنین برای پوست، مغز استخوان، پروستات، ریه، سینه، دهانه رحم و چندین سلول سرطانی دیگر اعمال می شه.

زعفران اشتها رو کاهش می ده و باعث کاهش وزن می شه.

مصرف زعفران بخاطر ترکیبات گیاهی مغذی مانع از ریزه خواری و به تبع اون کاهش توده ی بدنی و چربی های دور کمری میشه، مصرف مداوم زعفران باعث پایین اومدن وزن و لاغری میشه. البته خواص لاغری زعفران هنوز در حال مطالعه س.

مصرف زعفران ممکنه علایم سندرم قبل از قاعدگی یا PMS رو کاهش بده.

سندرم قبل از قاعدگی اصطلاحیه که علایم جسمی، عاطفی و روانی بانوان رو قبل از شروع دوره ی قاعدگی نشون می ده، زعفران ممکنه علایمی مانند تحریک پذیری، سر درد، هوس و درد رو بخاطر وجود ترکیبات خاصی کاهش بده، اشاره شده که بو کردن زعفران به مدت 20 دقیقه باعث کاهش علایم PMS و کم شدن سطح استرس کورتیزول میشه.

زعفران باعث تقویت میل جنسی می شه.

Aphrodisiac مواد مغذی و ترکیباتی هستن که به تقویت میل جنسی شما کمک می کنن، تحقیقات انجام شده روی زعفران نشون داده که زعفران دارای خواص آفرودیازیکه و باعث تقویت میل جنسی میشه، این خاصیت بیشتر در افرادی که داروی ضد افسردگی مصرف می کنن خودش رو نشون می ده. مصرف 30 میلی گرم روزانه ی زغفران در طول 4 هفته عملکرد نعوظ رو افزایش داده و میل جنسی و رضایت شخصی از رابطه رو بالا می بره.

مضرات استفاده ی بیش از حد زعفران

به طور کلی زعفران بی خطره و عوارض جانبی نداره. خواص گوناگون زعفران بی شماره و مضراتش در مقابل فوایدش به چشم نمیان. در مقادیر استاندارد برای مصرف و پخت و پز، به نظر نمی رسه باعث ایجاد عوارض جانبی در انسان بشه.

به عنوان یک مکمل غذایی، افراد با خیال راحت می تونن روزانه 1.5 گرم زعفران مصرف کنن. با این حال، تنها 30 میلی گرم زعفران در روز به اندازه کافی می تونه مزایای سلامتی اون رو به بدن منتقل کنه، از طرف دیگه، دوزهای بالای 5 گرم یا بیشتر از اون می تونه اثرات سمی داشته باشه، زنان باردار باید از دوزهای زیاد خودداری کنن، زیرا ممکنه باعث سقط جنین بشه.

در برخی از کشورها از زعفران برای سقط جنین استفاده می کنن، که البته قبل از سقط بیمار دچار مسمومیت میشه و اگه مسمومیت کنترل و فرد درمان نشه ممکنه به مرگ فرد ختم بشه.

کاربرد زعفران در طب سنتی و اسلامی

زعفران در طب سنتی و اسلامی دارای طبعی گرم و خشکه و مصرف اون برای افراد سرد مزاج پر از فایده س، در طب اسلامی از خواص گوناگون زعفران سخن گفتن و از اون برای تعریق، بادشکنی، تقویت کننده ی بینایی و جلوگیری از بروز آب مروارید استفاده می کردن، همچنین معتقد بودن زعفران مقوی جنسی، محرک زایمان و مقوی قلبه و برای درمان این موارد تجویزش می کردن.

در طب سنتی ایران زعفران برای رفع سوء هاضمه، اختلالات قاعدگی و مشکلات تعریق و بیش گرمایی استفاده می شد. در طب چینی با زعفران اختلالات قاعدگی، برخی سرطان ها، هپاتیت و بیماری های قلبی – عروقی رو درمان می کردن و در طب ژاپنی برای زعفران خواص رفع برونشیت، درمان استفراغ، قطع طب، سردرد و گلو درد رو بر شمردن.

نکات مهم یا دانستنی هایی درباره ی زعفران

• بعد از آسیاب کردن زعفران رو دور از آفتاب و در ظروف شیشه ای نگه دارین، چون عطرش تبخیر می شه.
• بهترین نوع زعفران زعفرانیه که بهش دختر پیچ می‌گن.
• در فروش زعفران تقلب می شه، مهمترین تقلب هم فروش گلِ رنگ به جای زعفرانه، بخاطر شباهتی که به زعفران داره باهاش اشتباه گرفته میشه.
• استان خراسان رضوی با تولید حدود ۱۷۰ تن زعفران و سهم ۷۵٫۵ درصدی از تولید این محصول، مقام اول رو در ایران داراس.
• کاشت زعفران در ایران (به خصوص زعفران قائنات) به بیش از ۳۰۰۰ سال پیش بر می‌گرده.
• اسم دیگه ی زعفران بخاطر گران بودن اون طلای سرخه.

خرید عمده زعفران

کشاورزان مزارعی که زعفران تیم ما رو تأمین می کنن، در تمام طول سال به طور مستمر مراقب زمین های کشاورزی هستن تا با تلاش هرچه بهتر به سمت تولید زعفران ارگانیک با کود و سموم کم‌تر برن، در نتیجه مشتریان محترم می‌تونن با خرید زعفران عمده از سایت ما زعفران باکیفیت و تازه رو با خیالی راحت تهیه و مورد استفاده قرار بدن.

برای خرید زعفران از کشاورز با ما تماس بگیرین.