کشک و هر آنچه باید در مورد آن بدانید!

در این متن می خواهیم درباره ی کشک و هر آنچه باید در مورد این ماده ی خوراکی بدونین رو براتون بنویسیم، احتمالاً اکثراً از کشک استفاده کردین و تقریبا با کاربردهای اون آشنا هستین. اگه به دنبال اطلاعات کاملی از این ماده ی لبنی هستین پیشنهاد می کنم تا پایان این نوشته با ما باشین:

کشک یکی از فرآورده های لبنی پر خاصیته که بیشتر کشورهای دنیا باهاش آشنایی داشته و به عنوان یک ماده غذایی ترش مزه از اون استفاده می کنن. خواص بی شمار و باورنکردنی این ماده ی لبنی و تاثیرات مفید اون بر سلامتی، کشک رو به یک فرآورده ی لبنی با ارزش تبدیل کرده است. این ماده غیر از خوش طعم کردن غذاهای مختلف، می‌تونه عملکرد سیستم گوارش و هضم غذا رو بهبود ببخشه و به تقویت استخوان و دندان‌ها هم کمک بکنه.

کشک رو در اکثر کشورها به شکل های مختلفی درست می کنن و به شیوه های گوناگون استفاده می کنن مثلاً در افغانستان کشک رو به مواردی مانند کشور خودمان ایران استفاده می کنن، در چین از کشک به عنوان تنقلات استفاده کرده و از اون سوپ و غذاهای مختلفی درست می کنن. در فرانسه از کشک و پودر اون در تهیه ی دسر و شیرینی استفاده می کنن و گاهی به صورت خامه در آورده و می خورن.

کشک چیه؟

کشک یکی از فرآورده های حاصل از شیره که دارای خواص زیادی برای سلامتیه، این محصول به وسیله ی فرآیند تخمیر با اضافه کردن باکتری به شیر انجام می شه. می شه گفت کشک از فرآورده‌های فرعی شیره و از خشک کردن و غلیظ کردن ماست یا دوغ به دست میاد. باکتری‌هایی که دوغ رو تولید می کنن، طعم متفاوت و ترشی بهش می دن و در نهایت با غلیظ کردن اون منجر به تولید کشک می شن. البته این فرایند به ماندگاری بیشتر مواد مغذی موجود در شیر کمک بسیاری می‌کنه.

روش سنتی تولید کشک به این صورته که دوغ رو درکیسه‌ای ریخته و آب اون رو می‌گیرن، بعد از رفتن آب چیزی که باقی میمونه مانند ماست چکیده سفته که اون رو به اندازه و شکل های مختلف در آورده و خشک می کنن، بعد از خشک شدن چیزی به دست میاد که در اصطلاح به اون کشک خشک می گن.

استفاده و کاربرد کشک به زمان های خیلی دور بر می گرده و مردم از کشک برای تهیه تعداد زیادی از غذاها استفاده می‌کردن. این ماده ی غذایی پروتئین بیشتری نسبت به شیر در حالت عادی داره و علاوه بر اون، این فرآورده ی شگفت انگیز دارای خواص و مزایای سلامتی بی شماریه که سعی می کنیم در ادامه ی مطلب به مهمترین نمونه های اون اشاره بکنیم:

خواص کشک

همونطور که گفتیم، کشک یکی از فراورده های شیره و دارای چندین ماده مغذی ضروری مانند کلسیم، ویتامین  B-2، ویتامین B-12 ، پتاسیم و منیزیمه. غیر از موارد گفته شده دارای ترکیبات مفید دیگه س، در ادامه به مهمترین خواص این ماده اشاره می کنیم:

کشک برای هضم غذا مفیده

کشک یک ماده ی پروبیوتیک عالی به شمار میاد، پروبیوتیک ها موادی هستن که در ترکیباتشون دارای باکتری های زنده و مفیدن. باکتری های زنده ی خوب و مفید موجود در کشک، خواص زیادی همچون بهبود فعالیت روده، تسکین سیستم های گوارشی ملتهب و ناراحتی های معده دارن. از قدیم کشک رو برای تسکین سیستم هضم و گوارش ملتهب شناخته شده و برای درمان ناراحتی معده به کار می بردن.

کشک سیستم ایمنی رو تقویت می کنه

آنتی اکسیدان های موجود در کشک قابلیت مبارزه با میکروب های بیماری زا رو دارن و از روده، دستگاه گوارش و سیستم ایمنی فرد محافظت می کنن. یک مطالعه علمی که توسط تیمی از محققان دانشگاه وین در اتریش انجام شد، نشون داد که خوردن دوز 7 اونس کشک (حدود 200 گرم) به اندازه قرص های شیمیایی در تقویت ایمنی موثره.

باکتری های فعال موجود در کشک هم به عنوان آنتی اکسیدان عمل کرده و با میکروب های مختلف مقابله می کنن و روده ی فرد رو سالم نگه می دارن. کشک مملو از ویتامین و پروتئین به همراه لاکتوباسیلوسه که به تقویت سیستم ایمنی بدن فرد می پردازه.

کشک پوستی زیبا و سالم بهتون می ده

کشک اثر مرطوب کنندگی بر روی پوست فرد داره و به طور طبیعی پوست خشک فرد رو التیام می بخشه. بسیاری از افراد به دلیل برخی مشکلات گوارشی روی پوستشون آکنه و جوش زیادی دارن. کشک در ترشح مواد روان کننده ی روده و فعال تر کردن اون که منجر به سلامت پوست می شه، کمک می کنه. کشک یک ماده زیبایی عالی برای پوست صورته، همچنین حاوی اسید لاکتیکه که به عنوان لایه بردار عمل کرده و تمام سلولهای مرده و لکه ها رو از بین می بره.

کشک فشار خون بالا رو کاهش می ده

تحقیقی که در جلسات علمی تحقیقات مربوط به فشار خون از انجمن قلب آمریکا (AHA) ارائه شد، نشون داد افرادی که کشک بدون چربی بیشتری می خورن، 31 درصد کمتر از سایرین دچار فشار خون می شن، پروتئین های خاص موجود در کشک به همراه مواد مغذی مانند پتاسیم و منیزیم به کاهش فشار خون بالا و تقویت قلب سالم کمک می کنن.

کشک از عفونت واژن خانم ها جلوگیری می کنه

کشک ممکنه برای خانم ها مفید باشه چون بهشون کمک می کنه تا رشد عفونت های مخمری رو از بین ببرن. این ماده ی غذایی با دارا بودن باکتری لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس می تونه رشد عفونت رو در بدن کنترل کرده و با تولید پراکسید هیدروژن، مخمر و باکتری های عفونت زا رو را از بین ببره.

کشک برای تقویت استخوان مفیده

یک فنجان کشک (250 گرم) حاوی حدود 275 میلی گرم کلسیمه که طبق وزارت کشاورزی ایالات متحده می تونه به تقویت و استحکام استخوان کمک زیادی بکنه، مصرف دوزهای روزانه ی مناسب کلسیم نه تنها در حفظ تراکم استخوان کمک می کنه بلکه اونا رو تقویت هم می کنه. این ماده ی غذایی دارای چربی و کالری کمیه و حتی ممکنه به فرد در کنترل وزن هم کمک بکنه.

کشک می تونه به سلامت قلب کمک کنه

در طب سنتی معتقد بودن که کشک می تونه به پیشگیری از حملات قلبی پرداخته و به رفع مشکلات و بیماری های قلبی کمک بکنه. مصرف روزانه ی کشک و مواد غذایی حاوی اون در کاهش سطح کلسترول موثر بوده و عملکرد قلب رو تا حد زیادی بهبود می‌بخشه. اگه میزان کلسترول های بد در بدن کم باشن، شریان‌ها و رگ های خونی پاک شده و جریان منظم خون بهبود پیدا می کنه، بر همین اساس، ریسک ابتلا به بیماری‌های مرتبط با قلب تا حد زیادی میاد.

کشک به سلامت مغز کمک می کنه

بر اساس تحقیقات انجام شده بر روی خواص کشک مشخص شد که، این ماده ی لبنی می تونه در ایجاد آرامش و تعادل عملکرد مغز موثر عمل بکنه. این ماده غذایی خوشمزه، روی میزان استرس روزانه ی فرد اثرات کاهشی می‌ذاره و با اضطراب مقابله می کنه. غیر از این موارد کشک دارای ترکیباتیه که می تونه روی تنظیم عملکرد مغز اثرات مثبت بذاره، موارد گفته شده کشک رو به یک داروی جایگزین مناسب برای سلامت مغز تبدیل می کنه.

انواع کشک

کشک با توجه به روش تهیه و خشک کردن اون به انواع مختلفی تقسیم بندی می شه که در زیر بهشون اشاره می کنیم:

• کشک خاکستری؛ این نوع کشک بومی خراسان جنوبیه و برای تهیه اون، دوغ رو در ظروف چدنی جوشانده و بعد از غلیظ شدن از اون خمیر درست می کنن، بعد جلوی آفتاب می ذارن تا خشک بشه.
• کشک زرد؛ کشک زرد به صورت پودر زرد رنگی هست و بومی خراسانه.
• لور؛ این نوع کشک، کشکی تازه و بی نمکه که چربی کمتری در مقایسه با خامه داره.
• خشکو؛ خشکو، همان کشک کوبیده و الک شده ست که به شکل گلوله هایی به اندازه توپ پینگ پنگ درست می شن  یا به صورت رشته ای تهیه و بسته بندی می شه.
• سویا کشک؛ در عصر حاضر به شکل صنعتی با استفاده از سویا نوعی کشک بدست میارن که به نام سویا کشک یا کشک سویا معروفه. این نوع کشک خواصی مانند سویا داشته و بیشتر برای تقویت عضلانی و کمبود پروتئین کاربرد داره.

ترکیبات و اطلاعات دارویی کشک

در کل لبنیات منبع خوبی از کلسیم، پروتئین، ویتامین A و B2 هستن و کشک هم از این قاعده مستثنی نیست. کشک چربی نداره و سرشار از پروتئینه، این ماده ی ترش مزه بسیار مغذی و دربردارنده کلسیم، چربی، نمک، پروتئین و نیاسین (ویتامین ب3) است.

کاربردهای مختلف کشک

کشک ها ماده اصلی بسیاری از غذاهای سنتی مانند کاله جوش، انواع آش محسوب می شن و علاوه بر اون به عنوان ادویه یا نمک هم در تهیه ی برخی غذاها کاربرد دارن. کشک خشک رو با قرار دادن در آب نرم کرده و به عنوان میان وعده با سبزیجات معطر مصرف می کنن. البته در بسیاری از مناطق کشک رو به عنوان تنقلات به صورت خشک گذاشته و می خورن.

مضرات مصرف زیاد کشک

درسته که میگن کشک برای کاهش وزن مناسبه، اما ممکنه مصرفزیاد روزانه ی اون منجر به چاقی بشه. مصرف بیش از حد این ماده ی غذایی می‌تونه برای بعضی از افراد سنگین و حجیم باشه و در اونا ایجاد یبوست بکنه. هر چند کشک باعث استحکام استخوان‌ها و دندان‌ها می‌شه، اما افرادی که به آرتریت (التهاب مفصل) مبتلا هستن باید مصرف کشک رو فراموش کنن، زیرا کشک درد مفاصل رو افزایش می‌ده.

در نهایت

خواص و کاربردهای کشک از گذشته تا کنون زیاد بوده و در متنی اینچنینی جمع نمی شه، به صورت کلی باید این نتیجه رو گرفت که کشک پر از کلسیم، ویتامین D ، پروتئین و باکتری های سالم برای روده ست، شکی نیست که پر از مواد مغذیه و اگر اون رو در رژیم غذایی روزانه خودتون بگنجونین برای سلامتیتون مفیده. می تونین یک کاسه کشک رو با میوه های تازه یا دانه هایی مانند دانه های کتان و تخمه آفتابگردان ترکیب کرده و به عنوان ماده ای رژیمی و مناسب استفاده کنین.

کشک از درشت مغذی ها و ریز مغذی هایی مطابق با جداول زیر تشکیل شده است که ارزش غذایی آن را می سازند.

جدول ارزش غذایی کشک در حالت طبیعی

تشکیل دهنده اصلی	مقدار در100 گرم
انرژی (کالری)	378 کیلوکالری
کربوهیدرات	8.07 گرم
پروتئین	70.20 گرم
چربی	7.10 گرم
آب	6.00 گرم
فیبر	0.00 گرم
قند	0.00 گرم
کلسترول	0.00 میلی گرم

ویتامین های کشک در حالت طبیعی

نام ویتامین	مقدار در 100 گرم
ویتامین A	0.00 میکروگرم
ویتامین D	0.00 میکروگرم
ویتامین E	0.00 میلی گرم
ویتامین K	0.00 میکروگرم
ویتامین C	0.00 میلی گرم
تیامین (B1)	0.37 میلی گرم
ریبوفلاوین (B2)	0.82 میلی گرم
نیاسین (B3)	1.62 میلی گرم
کولین (B4)	0.00میلی گرم
پانتوتنیک اسید (B5)	0.00 میلی گرم
ویتامین B6	0.00 میلی گرم
فولات (B9)	0.00میکروگرم
ویتامین B12	0.00 میلی گرم

مواد معدنی کشک در حالت طبیعی

نام ماده معدنی	مقدار در 100 گرم
کلسیم	430.00 میلی گرم
آهن	2.00 میلی گرم
منیزیم	0.00 میلی گرم
فسفر	0.00 میلی گرم
پتاسیم	0.00 میلی گرم
سدیم	0.00 میلی گرم
روی	0.00 میلی گرم
مس	0.00 میلی گرم
منگنز	0.00 میلی گرم
سلنیم	0.00 میکروگرم